Gebrek aan zelfvertrouwen

Veel mensen kampen met een gebrek aan zelfvertrouwen. Vaak al van jongsaf aan. Vaak hebben ze dat ”aangeleerd” van één of beide ouders. Ofwel omdat die zelf onzeker waren en een gebrek aan zelfvertrouwen hadden. Ofwel omdat die hen in hun jeugd weinig erkenning hebben gegeven en de lat altijd erg hoog hebben gelegd. En vaak komen die twee factoren ook tegelijkertijd voor.

Maar het kan ook zijn dat dit gebrek aan zelfvertrouwen ontstaan is doordat ze gepest zijn of nog steeds worden. Het kan komen door negatieve ervaringen, door hoge eisen die door hun omgeving of door henzelf aan hen gesteld worden. Of door het gevoel geen aansluiting te kunnen vinden en dus jezelf altijd anders te ervaren dan anderen.

Er zijn tal van redenen, waarom mensen onzeker worden over zichzelf en/of blijven.

Zijn wie je bent

Er is één kenmerk, dat ik altijd tegen kom bij mensen, die onzeker zijn en een gebrek hebben aan zelfvertrouwen. Ze blijken gedrag te vertonen, dat niet goed voor hen is. Ze luisteren niet (meer) naar hun eigen intuïtie of hun eigen behoeften. Ze geven meer dan ze eigenlijk willen; ze zeggen ”ja” als ze ”nee” voelen, en passen zich bijvoorbeeld veel te veel aan. Of ze leven erg ongezond. Of ze blijven in een rol in hun relatie, die eigenlijk niet goed voelt.

Ook kan het zijn dat ze altijd zo met hun hoofd bezig zijn, dat ze hun lijf negeren. Dat ze zowel aan hun fysieke als emotionele gevoelens te weinig of geen aandacht besteden.  Terwijl die juist in principe de stevige basis vormen, waarop ze met al hun gedachten verder zouden kunnen bouwen. Ze leven dan dus eigenlijk maar met één derde van alles wat en wie ze zijn.

Kortom: ze kúnnen eigenlijk ook niet op zichzelf vertrouwen, want ze doen dingen, waarmee ze zichzelf verraden. En ze ontkennen delen van zichzelf. Ze hebben dus terecht een gebrek aan zelf-vertrouwen, want ze zíjn voor zichzelf ook niet te vertrouwen.

Zelfvertrouwen krijg je als je goed voor jezelf zorgt en dus op jezélf kunt vertrouwen.

Jezelf teveel aanpassen

Veel mensen passen zich aan de wensen of verwachtingen van anderen aan, zonder daarbij zich af te vragen of dat wel goed voor henzelf is.

Als jij zo iemand bent, kun je je afvragen waaróm je je aanpast zonder rekening met jezelf te houden. Doe je dat omdat je graag erkenning wil van de ander? Of omdat je denkt dat dit zo hoort? Misschien verwacht je dat anderen dan op hun beurt dan ook wel aan jou zullen denken of voor jou zullen zorgen. En als dat dan niet gebeurt, vraag je je af waarom niet. En ga je aan jezelf twijfelen.
Of je zorgt niet goed voor jezelf omdat je jezelf niet de moeite waard vindt. Of omdat je er geen energie voor hebt.

Wat de reden ook is: als je niet goed voor jezelf zorgt, zowel emotioneel als fysiek, kom je in een vicieuze cirkel terecht. Je past je teveel aan en vervolgens baal je van jezelf, dat je je wéér hebt laten ondersneeuwen. Daardoor ga je negatief over jezelf denken en ondermijn je je eigen zelfvertrouwen. En mensen met weinig zelfvertrouwen passen zich weer sneller aan…

Perfectionisme

Of behoor jij tot degenen, die hoge eisen aan zichzelf stellen? Daar is op zich niets mis mee, zolang de eisen maar kloppen bij jezelf en de situatie. Zodra je jezelf of anderen gaat óvervragen, ontstaat er ongezonde spanning. Niemand is volmaakt en niet elke situatie biedt altijd de voorwaarden om tot een perfect resultaat te kunnen komen. Dat accepteren is lastig maar wel noodzakelijk.

Je kunt alleen maar werken met de mogelijkheden én de beperkingen die elke situatie én die jijzelf per definitie in zich draagt. Daar goed rekening mee houden is een belangrijke vorm van zelfzorg.

Zelfvertrouwen kweken

Een goede remedie is dus: stilstaan bij jezelf en onderzoeken wat goed en wat niet goed voor jou is. Om dat te kunnen, moet je jezelf leren waarnemen, zowel qua fysieke als emotionele gevoelens als gedachten.

Vraag jezelf regelmatig af, waar jij zelf behoefte aan zou hebben. Neem jezelf serieus, erken die behoefte en zoek manieren, die bij jóu én bij de situatie passen om die behoeften te vervullen.

Niet egoïstisch worden

Bij dit alles is het belangrijk om niet door te schieten in dat voor jezelf zorgen en opkomen. Het is niet de bedoeling dat je egoïstisch wordt. Het is op zich natuurlijk helemaal niet erg om je af en toe aan te passen. En het is prima om iets voor anderen over te hebben.

Het gaat er wél om dat er een betere balans ontstaat  tussen zorgen voor de ander en zorgen voor jezelf.  Zodat je tevreden over je zelf kunt worden en jezelf kunt gaan vertrouwen. Want dat is zelf-vertrouwen.

Trouw blijven aan jezelf

Als Gestalttherapeute kan ik je helpen om te leren stilstaan bij jezelf en jezelf te leren waarnemen. Ik kan je leren om jouw behoeften in een bepaalde situatie in kaart te brengen. En vervolgens te kijken naar de behoeften van de situatie en van mensen in die situatie. Die twee gegevens – jouw behoeften en die van de mensen in de situatie – op elkaar afstemmen is niet altijd eenvoudig. Dat vraagt om creativiteit.

Soms lukt dat niet helemaal. En soms is er ook geen goed compromis te bereiken. Dat is moeilijk. Dan moet je echt goed bij jezelf stilstaan om te voelen waar écht jouw grens ligt.

Als je trouw blijft aan jezelf zul je soms botsen met anderen. Dat kan niet anders. Belangen kunnen nu eenmaal botsen.

Je beweegredenen eerlijk bespreken met die ander is het enige wat je kunt doen. Hopelijk heeft die ander begrip voor jou. Zo niet, dan blijft er niets anders over dan verdragen dat die ander teleurgesteld of misschien zelfs boos zal zijn.

Als je ondersteuning zoekt bij dit proces, ben je van harte welkom.

Lees ook: Hooggevoeligheid (HSP)
Burn out