Op 7 november j.l. organiseerden de PvdA en de Christenunie samen een bijeenkomst in de Tweede Kamer met deskundigen onder de titel: ”Hoe babyproof zijn relaties?” Aanleiding was een brandbrief van een aantal deskundigen en instellingen uit de jeugdgezondheidszorg over het grote aantal kinderen dat een scheiding meemaakt. Dat overkomt in Nederland namelijk 70.000 kinderen per jaar. Onderzoek leert dat kinderen van gescheiden ouders zelf ook weer eerder scheiden. Dus zonder maatregelen zal dit aantal kinderen alleen maar toenemen.
Als relatietherapeut herken ik het beeld. Wekelijks zie ik uitgeputte jonge ouders, die elkaar aan het kwijtraken zijn. Ze zijn doodmoe en ergeren zich aan alles van elkaar. Kleine irritaties monden steeds vaker uit in ruzies. En die ruzies escaleren steeds vaker in eindeloze gevechten. Of in ijzige stiltes.
En dit zijn dan nog de ouders die hulp zoeken…
Gebrek aan nachtrust is niet het enige
Het bekendste probleem bij de komst van een baby is natuurlijk het gebrek aan nachtrust. Er zijn echter veel meer zaken, die jonge ouders tegenvalt:
De 24/7 verantwoordelijkheid, die een baby opeens met zich meebrengt.
Het niet meer even uit kunnen gaan, als je er zin in hebt.
Het feit dat het schema van de baby opeens altijd vóór gaat. En dat je een onrustige baby krijgt, als je dat níet doet.
De verantwoordelijkheid voor zo’n hummeltje en de ongerustheid, die dat met zich mee kan brengen.
De impact van borstvoeding, zeker als die niet helemaal naar wens verloopt.
Problemen met de huishoudelijke organisatie en taakverdeling.
Gebrek aan aandacht voor elkaar als partners. Geen of weinig zin in vrijen…
Enzovoort enzoverder.
Sommige stellen redden het desalniettemin heel goed en vormen een hecht team. Ze bespreken rustig samen alle problemen en komen tot een oplossing, die voor beiden werkt.
Er zijn echter ook stellen, die het niet lukt om problemen goed uit te praten. Die elkaar vanuit onmacht en oververmoeidheid steeds meer verwijten gaan maken. Die langzamerhand meer elkaars tegenstanders dan partners lijken te worden. Die zich afvragen:”Hoe heb ik ooit verliefd op hem/haar kunnen worden?” Die steeds meer op een scheiding afstevenen. En die zich schamen om hulp te zoeken…
Jonge vaders en moeders vaak even onervaren
Twee generaties geleden deden de meeste jonge vrouwen al vroeg ervaring op met baby’s en kinderen. Zo had ik zelf als oudste kleindochter op allerlei familiefeesten automatisch de zorg voor mijn jongere broertje en zusje en voor alle jongere neefjes en nichtjes. Ik verschoonde de ene poepluier na de andere, gaf flesjes, liet de baby’s boeren, wiegde ze in slaap, deed spelletjes met de peuters etc. Als 11-jarige ging ik bij een tante logeren, die net een baby had en deed ik zelfstandig die baby in bad. Vanaf mijn 14e had ik vaste oppasadresjes met kinderen in allerlei leeftijden. Kortom, ik was behoorlijk ervaren met baby’s en kleine kinderen toen ik op mijn 27e zelf mijn eerste baby kreeg.
Met de kleinere gezinnen en de minder grote familieband hebben lang niet alle jonge vrouwen deze automatische ”scholing”. Tegenwoordig is de eerste luier, die een jonge moeder verschoont vaak die van haar eigen baby. Ze heeft net zo weinig ervaring als de jonge vader. Maar: er heerst bij beiden nog wel het idee dat de moeder het beter zou weten dan de vader!
Dat geeft van van het begin af aan een ongelijkheid. Bijna automatisch wordt door de jonge vader verwacht dat de jonge moeder de regie neemt. En bijna automatisch zet de moeder de symbiose met hara baby voort, die er natuurlijk in de baarmoeder was. Als de baby te lang blijft huilen, geeft hij hem gauw aan haar of strekt zij haar armen al naar de baby uit. Voordat hij zelf na heeft kunnen denken, zegt zij al hoe iets moet. En hij vraagt op zijn beurt bij alles hoe zíj het wil.
Terwijl zij vaak net zo onzeker is en het eigenlijk óók niet precies weet! Zij kan hierdoor het gevoel krijgen dat ze er alleen voor staat. Hij kan zich buitengesloten gaan voelen.
Verschil tussen vader en moeder
Mannen hebben vaak een nuchterder en pragmatischer visie. Van daaruit moeten zij soms de moeder begrenzen. Vrouwen voelen – door de symbiose die ze met de baby hadden in de zwangerschap – de baby vaak beter aan. Daar kunnen zij de vader weer over informeren. Beide aspecten zijn belangrijk.
Overigens geldt ditzelfde verschil ook in vrouw-vrouw gezinnen tussen de biologische en de niet-biologische moeder. En ook bij mannenstellen, die een baby adopteren, zal er een rolverdeling ontstaan. Gewoonweg omdat ouders per definitie balanceren tussen gevoelsmatig en verstandig reageren, tussen vertrouwen en bezorgdheid. En beide kanten zíjn ook nodig in elke opvoeding. Het is juist de combinatie van deze en andere aspecten die de balans brengt.
In elk systeem dient zich daarom vroeger of later altijd die tegenpool aan. Als de één ”links” zegt, kan de ander geneigd zal zijn om ”rechts” te zeggen. Of minstens de behoefte voelen om dat rechts te onderzoeken. En al helemaal als het om je baby gaat. Per definitie.
Het is belangrijk om dat als stel te weten. Je partner zit je niet te pesten als h/zij het niet met je eens is! Hij wil ook de andere kant onderzoeken. Om daarna de beste keuze te kunnen maken. Zo werkt dat nu eenmaal. Zoals na regen altijd ooit weer zonneschijn komt. Of zoals geluksmomenten altijd weer plaats zullen maken voor de dagelijkse werkelijkheid. Dat is een soort natuurwet.
Natuurlijk zijn er ook stellen die het altijd met elkaar eens waren. Maar dat kan na de komst van een baby opeens veranderen. Want het gaat niet meer alleen om jezelf. Je moet nu ook nadenken voor dat hummel, dat nog niets kan zeggen.
Omgaan met verschil van mening
In een relatie betekent dat dus dat je moet kunnen omgaan met verschil van mening. Dat je er tegen moet kunnen als je partner iets anders wil dan jij. Dat je bereid moet zijn om naar zijn of haar argumenten te luisteren. Om die vervolgens zelf te onderzoeken en te bepalen wat je daarvan vindt. En om er rustig met elkaar een gesprek over te voeren. Geen discussie van wie er gelijk heeft, want het gaat niet om gelijk krijgen. Het gaat erom dat je samen tot de beste oplossing of de beste aanpak komt.
De slagzin, die ik vaak tegen partners zeg, is dan ook: ”Geen discussie maar dialoog”. Want bij een dialoog gaat het niet om winnen of gelijk krijgen. Bij een dialoog gaat het erom dat je de ander leert begrijpen. Wat weer niet hetzelfde is als het met elkaar eens worden. Dat is het belangrijkste wat alle partners te leren hebben.
Ouder én partner zijn
Een ander probleem is de aandacht voor elkaar. Door alle drukte komen veel ouders niet meer toe aan zichzelf en aan elkaar. De baby gaat vóór alles. In het beste geval gaan de jonge ouders nog om de beurt sporten. Maar daar houdt het dan ook mee op. Met z’n tweeën nog iets leuks doen? Dan moet er altijd eerst een oppas geregeld worden en dat is niet voor elke jonge ouder zo eenvoudig.
Maar ook samen thuis echt aandacht aan elkaar besteden, schiet er vaak bij in. Elkaar de vraag stellen: ”Hé lieverd, hoe ís het met je?” Of elkaar met échte aandacht en niet snel/snel een knuffel of een kus geven.
Gottman, een Amerikaanse onderzoeker naar relaties, heeft ontdekt dat een mens 6 seconden nodig heeft om bij een kus of een knuffel je aandacht écht op de ander te richten. Dus minder dan 6 seconden voelt niet als echte aandacht. We geven daarom stellen vaak de opdracht om elkaar elke dag minstens één keer een 6- seconden-kus te geven. En wat zijn nu 6 seconden….?
Relatieproblemen na komst baby
Uit een onderzoek in 2015 in de vinexwijk Vathorst in Amersfoort bleek dat 83% van de ouders na de geboorte van hun eerste kind relatieproblemen had. En ruim de helft was gescheiden voor het eerste kind 5 jaar was.
Amerikaans onderzoek van Gottman laat eenzelfde beeld zien: 2/3 van alle relaties verslechtert aanzienlijk binnen 3 jaar na de geboorte van een kind. En 50% van de jonge ouders is gescheiden voordat het eerste kind 5 jaar is!
Is je relatie babyproof?
Reden genoeg om je af te vragen of je relatie babyproof is. Zijn jullie voorbereid op de problemen die het krijgen van een baby met zich meebrengt? Kunnen jullie goed omgaat met verschillen van meningen? Weten jullie van elkaar hoe de ander reageert onder stress? En hoe je daar als partner het beste mee om kunt gaan? Hebben jullie van tevoren samen nagedacht over zaken, die voor ieder van jullie belangrijk zijn? Zoals: wie gaat er ’s nachts uit als de baby huilt? Hoe gaan we om met zijn week skiën met vrienden? En met haar behoefte om nog een extra opleiding te doen, waardoor ze veel weg is? Gaan we echt nu nog dat nieuwe huis kopen waar ook veel verbouwd moet worden? Welke sociale verplichtingen slaan we over als we moe zijn? Welke rol geven we opa’s en oma’s? etc
Voorbereiden op komst baby
Als ouders, al voordat de baby komt, geleerd hebben om effectief met hun conflicten om te gaan, scheelt dat al een slok op een borrel. Het helpt enorm als ze van elkaar weten, hoe ieder reageert onder stress en geleerd hebben hoe daar mee om te gaan. Als ze over een aantal belangrijke zaken van tevoren samen hebben nagedacht, die je als jonge ouders nu eenmaal tegenkomt.
Er zijn echter nog niet zoveel trainingen of cursussen voor jonge ouders die over dit soort relatie-aspecten gaan. Reden waarom ik een mini-training voor aanstaande ouders heb ontwikkeld. Met als titel:”Is je relatie babyproof?
Lees hier meer over op mijn pagina: Relatietrainingen.
Marike de Valk is Gestalttherapeut en geeft individuele, relatie- en gezinstherapie in Beuningen bij Nijmegen samen met haar collega Wilfried Sluys. Op haar site: https://www.mv-gestalttherapie.nl legt ze haar werkwijze uit. In haar blog (https://www.relatietherapie-nijmegen/blog/) schrijft ze over alles wat met partner- en gezinsrelaties te maken heeft. Ze geeft daar ook lezingen over. Ze is te bereiken via het contactformulier op haar sites of via 024-6751742. Hier kun je je gratis abonneren op haar blog: abonneer op blog