Laatst kwam ik ergens via Twitter op een blog over ‘het grote ongeloof’. (Helaas kan ik het niet terugvinden, anders had ik een linkje gemaakt). Het ging in dit blog over organisaties met veel interne, tegengestelde belangen. De mensen in deze organisaties bleken eigenlijk niet echt te geloven, dat ze er ooit samen uit zouden komen. Bij alles wat er gebeurde, dacht iedere groep:”Zie je nou wel!”

Volgens de blogger  ontstaan er in zo’n organisatie twee soorten gedrag: de ene groep gaat steeds harder roepen en de andere doet er het zwijgen toe.

Het zal niemand verbazen dat we dit patroon ook regelmatig herkennen in relatietherapie:

  • discussie met je partner om hem/haar te overtuigen
  • of zwijgen: je past je aan je partner aan om een conflict te vermijden.

Beide houdingen zijn niet effectief. Misschien verbaast je dat en denk je dat het juist goed is om ruimte te hebben voor discussie. Maar wellicht bedoel je dan eigenlijk: ruimte te hebben voor verschil van mening. Daar ben ik het helemaal mee eens. Zolang dat verschil van mening maar geen meningsverschil wordt!

In deze post beschrijf ik hoe je dat kunt voorkomen.

Terugkerende problemen

Stellen hebben vaak weinig geloof in de veranderbaarheid van hun partner.  En eigenlijk ook niet zo in die van zichzelf. Deels hebben ze daar gelijk in. Mensen veranderen niet fundamenteel.
Mensen kunnen echter wel ontwikkelen en groeien: ze kunnen anders met situaties, met zichzelf en met hun partner om leren gaan. En dat is een belangrijke vorm van verandering.

Volgens onderzoek van relatietherapeut en -onderzoeker Gottman heeft elk stel zijn vaste probleempunten en veranderen die punten niet in de loop van de jaren.  Die punten komen namelijk voort uit de fundamentele verschillen tussen die partners. Hij zegt zelfs dat 68% van alle problemen tussen partners steeds over diezelfde punten gaan.

Ga je scheiden en ontmoet je een nieuwe partner, dan herhaalt zich daar het verhaal. Soms met dezelfde punten, soms met nieuwe. Maar ook daar zullen volgens Gottman 68% van de problemen weer over vaste thema’s gaan.

Wat ieder stel echter dus wél kan veranderen is de manier waarop ze met die onderlinge verschillen omgaan. En dat is noodzakelijk: om leren gaan met verschillen die er altijd tussen jullie blijven bestaan.

Verschillen verdragen

Dus niet proberen de ander te veranderen of van zijn/haar standpunt af te brengen. Maar elkaar respecteren en gezamenlijk over de verschillen van inzicht en aanpak praten. Samen proberen om tot een manier van omgaan te komen. Daarvoor is het nodig dat je anders leert denken over die verschillen.

Onderlinge verschillen zijn natuurlijk lastig, maar horen nu eenmaal bij een relatie.  Als de ander net zo moet gaan denken of voelen of zich gaan gedragen als jij, zou je een kloon, een kopie van jezelf krijgen.

Dan verdwijnt ook de dynamiek. Als er geen verschil meer is, is er ook geen contact meer. Dat is vergelijkbaar met het principe van elektriciteit: voor stroom zijn tegengestelde polen nodig. Het wegpoetsen van verschillen betekent het einde van de relatie!

Dus verschillen zijn onvermijdelijk en noodzakelijk!

Het is voor sommigen mensen angstig om verschillen te laten bestaan. Als je onzeker bent, wil je liever dat je partner je bevestigt door hetzelfde te denken als jij. Dus het vraagt stevigheid en basis in jezelf om te kunnen verdragen dat jullie verschillen. Bovendien vinden de meeste mensen verschillen niet leuk. dus als je je laat zien in je andere mening, inzicht, aanpak etc, kun je kritiek krijgen. Of teleurstelling. En daar moet je tegen kunnen, dat moet je verdragen. Jij mag jou mening hebben en de ander mag dat niet leuk vinden.

Niet iedereen leert van huis om verschillen te verdragen. Voor sommige mensen is het daarom nodig om daar in individuele therapie aan te werken.

Maar hoe lastig verschillen en tegengestelde belangen ook zijn, ze vormen wel de kern van je relatie.

Van discussie naar dialoog

Tegengestelde belangen en onderlinge verschillen leiden vaak tot discussies, waarbij het vanzelfsprekende uitgangspunt is dat de ene partner probeert de ander te overtuigen of te veranderen.

Bij een discussie gaat je hartslag altijd omhoog. Gottman adviseert zelfs om elk gesprek te stoppen zodra je hartslag boven de 100 komt. Dan is de adrenaline zo hoog, dat je toch de rust niet meer hebt om naar elkaar te luisteren. je kunt dan beter een time-out nemen om af te koelen en afspreken dat je het een half uur of uur later nog een keer probeert. Of anders de volgende dag. Mocht het dan weer mis gaan, dan neem je opnieuw een time out.

Een discussie met je partner is fnuikend voor een relatie. Misschien zijn discussies per definitie wel fnuikend. Ze leveren namelijk altijd een verliezer op en dat is uiteindelijk voor niemand goed. Ze zorgen er ook voor dat de dynamiek verdwijnt, omdat de verliezer zich moet aanpassen aan de winnaar.

De enige manier om het constructief samen over tegengestelde belangen of meningen te hebben is de dialoog. In een dialoog is het doel niet dat er een winnaar uit de strijd komt. Het doel is dat beide partijen echt naar elkaar luisteren en elkaar begrijpen. Wat overigens niet hetzelfde is als het met elkaar eens zijn!

Dat betekent dat je tegen je partner zegt:”Schat, we denken hier dus verschillend over. Jouw mening is uiteraard net zo legitiem als de mijne. Ik ben echter wel geïnteresseerd in hoe jij tot jouw mening bent gekomen. Wil je me dat vertellen?”

En dan kom je met elkaar tot een dialoog. In een volgende post zal ik daar meer over uitleggen.

_____________________________________________________

Marike de Valk is Gestalttherapeut en geeft individuele, relatie- en gezinstherapie in Beuningen bij Nijmegen samen met haar collega Wilfried Sluys. Op haar site: https://www.mv-gestalttherapie.nl legt ze haar werkwijze uit. In haar blog (https://www.relatietherapie-nijmegen/blog/) schrijft ze over alles wat met partner- en gezinsrelaties te maken heeft. Ze geeft daar ook lezingen over. Ze is te bereiken via het contactformulier op haar sites of via 024-6751742. Hier kun je je gratis abonneren op haar blogabonneer op blog.