Je relatie een sleur?

Jaren geleden werd ik gebeld door een student van de School voor journalistiek in Utrecht. Of ik mee wilde werken aan een opdracht en een interview wilde geven over sleur in je relatie. Dat wilde ik wel.

40 dagen zonder jou

Ze vertelde mij dat de EO start met een programma: ”40 dagen zonder jou”.  Ongetwijfeld geïnspireerd door de vastentijd – die duurt immers 40 dagen… wie weet dat nog ? ;) – had de EO het volgende format ontwikkeld: stellen gaan 40 dagen uit elkaar om daarmee de sleur te doorbreken.

De studente vroeg mij of ik dat tijdelijk uit elkaar gaan een goede oplossing vond tegen de sleur. En wanneer er eigenlijk sleur ontstaat in de relatie.

Wat veroorzaakt sleur in de relatie?

Sleur is geen feit, sleur is een beleving. Je ervaart sleur in je relatie als je niet meer tevreden bent met de gang van zaken, als je aanvoelt dat er iets moet veranderen. Misschien zeg je dat ook: ”Er gebeurt nooit eens iets nieuws! Het is altijd hetzelfde”…. Je voelt je vast zitten in een patroon. Ik heb een keer een interview gegeven voor de Libelle over sleur in je relatie. Daarin vertel ik over de patronen, die langzamerhand in elke relatie sluipen. En soms het echte contact met elkaar gaan vervangen.

Nu is er op zich niets mis met patronen. Mensen ontwikkelen steeds opnieuw patronen omdat ze die nodig hebben: ze geven rust, structuur en ritme. Alleen: patronen hebben een beperkte houdbaarheidsdatum. Op een gegeven moment voldoen ze niet meer, worden ze ervaren als sleur. En dat is dan het signaal dat er iets moet gebeuren.

En er is nog iets anders: patronen hebben het voordeel dat je ze zonder er echt bij stil te staan, uit kunt voeren. Je hoeft er niet over na te denken, niet bij te voelen. Je doet het gewoon vanzelf  en je weet van tevoren waar je uitkomt. Makkelijk, kost weinig energie.

Elk voordeel…

Alleen: je bent je er dus vaak niet meer bewust van waarom je iets nou eigenlijk doet. Je maakt geen keuzes meer, je denkt niet na over alternatieven.

En als alles al vast ligt, hoef je nergens meer over te praten! Je wordt, voor je het weet, zo’n stel dat zwijgend samen op een terras zit. Gezellig uit eten, maar ze hebben elkaar niets meer te vertellen!

Dus dat wat enerzijds het voordeel is, wórdt het nadeel. Want omdat je geen bewuste keuzes maakt, kun je opeens het gevoel krijgen dat je vast zit. Alsof je niet elk moment de keuze tot veranderen zou hebben! Zodra je je immers van een patroon bewust geworden bent, kun je gaan nadenken over alternatieven.

Tijdelijk uit elkaar?

De EO koos ervoor om in hun programma de stellen ruim een maand niet samen te laten wonen en zo de sleur te doorbreken. In 8 afleveringen worden 8 verschillende stellen gevolgd. Overigens is lang niet bij alle 8 stellen sleur de oorzaak van de ontstane relatieproblemen. Helaas is de serie niet meer te zien. Op de site staat nog wel een beschrijving van de 8 stellen en de aard van hun problemen.

Wij krijgen ook vaak de vraag of het niet verstandig is om tijdelijk uit elkaar te gaan. Daar bestaat geen eenduidig antwoord op. Soms is dat een goede keuze, zeker als er agressie in het spel is. Het kan ook een goede keuze zijn als mensen heel erg met elkaar verweven zijn. Als ze tevéél ”samenvloeien”. We leggen hier meer over uit op onze pagina over onze visie op relatietherapie onder het kopje ”contactcirkel”. Als je ervoor kiest om tijdelijk uit elkaar te gaan, is het wel belangrijk om in die tijd een goed begeleidingsprogramma te hebben.

Stilstaan bij sleur in je relatie

Een andere optie is om de stellen juist in het dagdagelijkse leven zich bewust te laten worden van de gegroeide patronen. In relatietherapie staan we samen met de cliënten stil bij de patronen, die in de loop van de tijd gegroeid zijn. En we onderzoeken samen of die patronen nog functioneel zijn, met welke aspecten ervan  beide partners nog tevreden  zijn en met welke niet. We vragen hen te experimenteren met alternatieven, en bespreken de opgedane ervaringen.

Kleine veranderingen hebben soms al een grote impact. Zo doen we wel eens de suggestie om een tijdlang te veranderen van plek aan tafel en/of in bed. Of om eens van taken te wisselen. En dan vooral met elkaar uitwisselen hoe je die verandering ervaart!

Doe eens gek!

Bekend is bijvoorbeeld ook dat sommige stellen juist op vakantie weer nader tot elkaar komen. Zowel door de tijd voor elkaar als door het samen gericht zijn op iets nieuws. Vooral als dat nieuwe nét even buiten je comfortzone ligt en een klein beetje spanning oproept. (Teveel nieuwigheid roept weer teveel stress op, dus dat werkt averechts.)

En wat ook helpt: doe eens gek! Veel Nederlanders zijn opgevoed met het moralistische zinnetje:”Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. In zo’n uitspraak zit de sleur al ingebakken. We hebben een kermis of carnaval nodig om gelegitimeerd gek te mogen doen. Dus doe ook door het jaar heen eens gek. Iets ongewoons. En straf je partner niet af, als díe probeert iets geks te doen.

Vaste afspraken maken om echt aandacht aan elkaar te besteden, zijn ook vaak helpend. Je kunt dat bijvoorbeeld doen door minder met het bord op schoot voor de tv te gaan zitten, maar samen aan tafel. En dan zonder mobiel of krant maar met echte aandacht voor elkaar.

Persoonlijke ontwikkeling

Mensen die zelf actief en bezig blijven, zullen in hun relatie niet gauw in een sleur belanden. Ze blijven zichzelf ontwikkelen en brengen dus ook steeds nieuwe thema’s mee naar huis. Doordat beide partners daarin aandacht voor elkaar blijven houden en elkaar in die ontwikkeling stimuleren, blijft de relatie levendig.

Dus de belangrijkste insteek is eigenlijk: zorg dat je zelf niet stil gaat staan. Dat je zelf niet vastroest. Want jij bent de helft van de relatie. Natuurlijk kan het op zich ook weer problemen opleveren als jij verandert en je partner staat stil. Maar crisis is kans. En crisis is in ieder geval geen sleur.

Hilarisch

Wat ons betreft hoef je dus niet tijdelijk uit elkaar om een sleur te kunnen doorbreken. Het enige wat echt nodig is, is dat je bewust gaat onderzoeken welke patronen voor jou het gevoel van sleur veroorzaken. Dat je stilstaat bij wat je daarin zou willen veranderen. En daarin dingen gaat uitproberen. Alleen of samen. En in ieder geval: dat je het daar samen met je partner over hebt.

Een grappige column om een relatie fris en fruitig te houden stond onlangs in de NRC. Ik zie niet elk stel het hierin beschreven voorbeeld opvolgen. Het verhaal is echter wel hilarisch. En samen lachen doorbreekt in ieder geval ook de sleur! Ik deel het dan ook  graag met jullie:
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/25/de-affaire-6377147-a1542857

Marike de Valk is Gestalttherapeut en geeft individuele, relatie- en gezinstherapie in Beuningen bij Nijmegen samen met haar collega Wilfried Sluys. Op haar site: https://www.mv-gestalttherapie.nl legt ze haar werkwijze uit. In haar blog (https://www.relatietherapie-nijmegen/blog/) schrijft ze over alles wat met partner- en gezinsrelaties te maken heeft. Ze geeft daar ook lezingen over. Ze is te bereiken via het contactformulier op haar sites of via 024-6751742. Hier kun je je gratis abonneren op haar blog: abonneer op blog