In mijn praktijk zie ik een enkele keer stellen, die elkaar echt slaan en schoppen. Ik zie echter bijna dagelijks stellen, waar sprake is van passieve en/of verbale agressie. Ook passieve en verbale agressie zijn vormen van huiselijk geweld, die diepe sporen na kunnen laten bij alle betrokkenen.
Passieve agressie
We spreken van passieve agressie als een partner zich terugtrekt en een muur optrekt ten opzichte van de ander. Ze reageren misschien zelfs heel beleefd, maar aan alles voel je dat er geen contact mogelijk is. De beleefdheid voelt ijzig aan. Er is geen openheid, geen bereidheid tot echte communicatie. Soms is er ook geen sprake meer van beleefde contactloze communicatie, maar wordt de ander letterlijk genegeerd. Meestal is het de man, die zich terugtrekt, maar er zijn ook vrouwen die er wat van kunnen!
Het is onverdraaglijk als je geen contact meer kunt krijgen met je partner. Als hij wel tegen je praat, maar je aan alles voelt dat hij/zij zich niet meer laat raken. Je kunt praten als Brugman, maar je komt niet binnen. De deur zit dicht. En hoe harder je er op bonkt, hoe meer die deur aan de binnenkant gebarricadeerd wordt.
Verbale agressie
Passieve agressie roept niet zelden verbale agressie op. Verbale agressie is agressie met woorden. Je partner achtervolgt je met woorden, verwijten, scheldpartijen, kleineringen, vernederingen… Alsof zij/hij niet meer wil of kan ophouden met het verbale geweld.
Je partner houdt misschien niet meer op met schelden en kritiek, omdat ze contact wil: ze gaat dood aan die stilte, aan het negeren, aan het ijzig beleefd zijn. Zij/hij gaat net zo lang door, tot je reageert. Soms lijkt het wel op een mitrailleur, die maar doorratelt. En dan blijkt je muur is niet zo dik als hij lijkt: je hoort misschien de woorden niet, maar je hoort wel de intonatie, de voortdurende aanval. Nergens vind je rust, overal achtervolgen de verwijten je. Je trekt je steeds verder terug, óf: je haalt opeens uit. Woedend. Je laat de rem bijna helemaal los. Je gooit nog net die mooie vaas van zijn/haar moeder niet op de grond, maar verbaal haal je alles uit de kast. Nú is de maat vol.
Maar het kan net zo goed omgekeerd: dat het begint met verbale agressie en eindigt met passieve agressie. Je trekt je terug en zegt alleen nog het hoognodige, want je voelt je toch niet gehoord en niet begrepen. Je laat je partner niet meer toe. Langzamerhand word je een soort koelkast.
Zo vertellen partners ons over hoe ze zich voelen onder het geweld dat ze ervaren: de passieve agressie van de partner die zich terugtrekt en de verbale agressie van de partner, die zo graag contact wil. En vaak zitten ze hiermee in een vicieuze cirkel.
Huiselijk geweld
De meeste stellen noemen dit zelf geen huiselijk geweld. Toch is het dat wel. Het is grensoverschrijdend gedrag. Het is een vorm van communicatie waarin partners zichzelf niet meer (willen) beheersen. Waarin ze vinden dat ze het recht hebben om ”zichzelf” te zijn. Wat in dit geval betekent, dat ze alles willen kunnen zeggen of doen, wat op dat moment in hen opkomt. Ook al gaan ze daarmee over hun eigen grens en over die van hun partner. Ze laten hun eigen waarden en normen los, die ze op het werk of bij vrienden nog wel zouden hanteren. Ze ”trakteren” hun partner op hun slechtste eigenschappen, met als excuus dat hij/zij die dan maar niet op had moeten roepen. ”Thuis” lijkt alles geoorloofd…
De definitie van huiselijk geweld wordt op de website Voor een veilig thuis omschreven als:
Huiselijk geweld is geweld gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Het gaat dan om partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden of huisvrienden. Er is bij huiselijk geweld meestal sprake van een machtsverschil: het slachtoffer is afhankelijk van de pleger. Het geweld kan zowel lichamelijk zijn als seksueel of psychisch.
Niet zelden leidt de psychische vorm van huiselijk geweld uiteindelijk ook tot de fysieke vorm. En bovendien kunnen mensen ziek worden van psychisch geweld. Zoals de fysieke vorm van geweld per definitie ook psychische wonden oplevert.
Gevolgen voor de kinderen
Ook kinderen kunnen de dupe worden van passieve of verbale agressie tussen partners. Zij voelen de sfeer vaak feilloos aan en reageren daar op hun eigen manier op. Niet zelden gaan kinderen dan de agressie uiten, die de ouders inhouden, maar die wel voelbaar is. Ze worden lastig en maken zo (uiteraard onbewust) zichzelf tot de zondebok.
Ook kan het zijn dat zij ongewild dezelfde behandeling krijgen als de partner. De ruzie met de partner wordt dan op hen afgereageerd. Ze stuiten bij hun vader of moeder dan op dezelfde muur als waar de partner tegen aan loopt. Of ze krijgen te maken met (verbaal-)agressieve reacties.
Het tegendeel kan ook gebeuren: ze worden dan door één van beide partners ”gebruikt” om de warmte op te leveren, die bij de partner zo gemist wordt. Of ze worden gebruikt als praatpaal of als argument. Hoe vaak hoor ik niet één van de ouders zeggen:”Ik wil ze er niet bij betrekken, hoor, maar de kinderen vinden ook dat….” Vaak komen kinderen daardoor in een ernstig loyaliteitsconflict.
Week tegen kindermishandeling
De psychische consequenties voor kinderen zijn altijd ingrijpend. De veiligheid, die ze nodig hebben om op te groeien tot gezonde volwassen mensen, wordt hierdoor enorm aangetast. Deze week is het de week tegen de kindermishandeling. De oproep is hier vooral gericht aan de omstanders: ”Kijk niet weg! Meldt het of bel om advies met deskundigen als je vermoedt dat er sprake is van kindermishandeling! ”
Zoek hulp
Maar als het jezelf en je partner betreft: laat het niet zover komen. Realiseer je dat zelfbeheersing óók thuis noodzakelijk is. Waarom zou ’thuis’ vooral het slechtste van jezelf moeten krijgen?
Doorbreek die vicieuze cirkel en sta stil bij wat je aan het doen bent. Is dit werkelijk wat je wil? Is je gedrag effectief?
Als er regelmatig sprake is van huiselijk geweld, ook al is het ”alleen maar” in de vorm van verbale of passieve agressie: zoek hulp!
Marike de Valk is Gestalttherapeut en geeft individuele, relatie- en gezinstherapie in Beuningen bij Nijmegen samen met haar collega Wilfried Sluys. Op haar site: https://www.mv-gestalttherapie.nl legt ze haar werkwijze uit. In haar blog (https://www.relatietherapie-nijmegen/blog/) schrijft ze over alles wat met partner- en gezinsrelaties te maken heeft. Ze geeft daar ook lezingen over. Ze is te bereiken via het contactformulier op haar sites of via 024-6751742. Hier kun je je gratis abonneren op haar blog: abonneer op blog
Lisa
Tja verbale agressie…
Het slachtoffer , Twijfelt aan zich zelf en volgt uiteindelijk het pad van de partner en zijn verwachtingen vergeet daarbij haar eigen behoefte’s
Of inderdaad trekt een muur op en wil afstand om hier over na te denken
En dan heb je ook nog de kans als slachtoffer om zelf ook (terug) verbaal agressief te worden als de maat helemaal vol is en je zo gekwetst voelt.
Grote kans dat je partner vaak sorry zegt maar uiteindelijk niets met zijn sorry’s doet en alles bij jou neer legt als het uit komt.
Mijn kind word 4 en ik ben sinds 4 weken weg bij mijn ex ik wil niet dat mijn kind
Deze dynamiek mee krijgt
Geen respect en geen rekening houden
Met grenzen is een verstoord beeld voor een kind.
Zoals hier staat omschreven zit je in zo’n situatie zoek hulp voor jezelf en maak het bespreekbaar, ga er vooral niet van uit dat je partner veranderd want dat is meestal niet zo een man word niet meteen een liefdevolle respectvolle empathische man in feite hebben ze schijt aan jou gevoellens en lopen ze er contenu als een bulldozer over heen, meeste vrouwen of mannen die zich verkeren in zo’n situatie hebben geen makkelijke jeugd gehad en moeten leren van zich zelf te houden en daarbij horen gezonde grenzen en als je ander daarbij weinig respect vertoont kun je maar beter weg gaan om je eigen hart en hoofd te beschermen.