Teleurstellingen in je relatie

De tweede fase van een relatie kenmerkt zich door twee factoren: leren omgaan met teleurstellingen in je relatie en leren omgaan met de verschillen van mening en/of beleving. Over het omgaan met verschil van mening heb ik al veel geschreven. (Zie de verwijzingen onder aan deze pagina) Deze post gaat dan ook over het omgaan met teleurstellingen, die na de eerste fase van verliefdheid kunnen optreden. 

Teleurstellingen in je relatie

Waar we in de verliefdheidsfase vooral elkaars positieve eigenschappen leren kennen, komen we in de tweede fase van de relatie vooral de minder leuke kanten van elkaar tegen. Soms doordat de roze bril afgaat, wat een heel ander zicht geeft. Maar soms ook omdat verliefdheid iedereen stimuleert om zich van zijn of haar beste kant te laten zien. Uiteindelijk houdt echter niemand dat vol en al helemaal niet als je gaat samenwonen. Dan krijgt je partner alles van je te zien, dus ook je minder leuke gewoontes en/of eigenschappen.

Zo begon Simone zich te storen aan het nagelbijten van Dennis, terwijl hij dat toch van het begin af aan gedaan had. Erik ontdekte toen ze gingen samenwonen, dat Gerard eigenlijk een enorme sloddervos was. Voorheen had hij altijd netjes opgeruimd als Erik kwam. En Chantal merkte tot haar schrik dat onder de zelfverzekerde presentatie van Mira veel meer onzekerheid  schuilging, dan ze verwacht had.

In de tweede fase leer je elkaar dus eigenlijk pas écht kennen. Natuurlijk zijn er ook nog positieve kanten aan elkaar te ontdekken. Maar het zijn de negatieve ervaringen, die teleurstellingen in je relatie oproepen.

Wat zegt de teleurstelling over jou?

In dit soort gevallen wordt de teleurstelling vaak vooral op de partner geprojecteerd: hij of zij is anders dan jij verwacht of tot dan toe gezien hebt. En dus is hij of zij de schuld van jouw teleurstelling.

Veel stellen komen dan ook bij ons met een moeilijk verborgen agenda: ze komen eigenlijk hun partner brengen. Díe heeft individuele therapie nodig, want díe moet veranderen. Natuurlijk zeggen beide partners dat ze begrijpen dat  het aan hen beiden ligt en dat ze begrijpen dat ze ook aan zichzelf moeten werken. Maar stiekem houden ze hun partner toch meer verantwoordelijk voor de relatieproblemen dan zichzelf.

Stiekem vinden de meeste partners dat de relatieproblemen toch vooral door de ander veroorzaakt worden…

Hoewel het soms voor de eigen ontwikkeling van de partner inderdaad gunstig zou kunnen zijn om te veranderen, ligt daar in eerste instantie niet de oplossing voor het omgaan met teleurstellingen in je relatie. Het leren omgaan met die teleurstellingen is vooral iets wat je als teleurgestelde partner zélf moet doen.

De teleurstelling ontstaat namelijk in de interactie tussen beide partners en kan niet eenzijdig aan één partner verweten worden. Als Simone zelf nagels zou bijten of niet zo zou letten op hoe nagels eruit zien, zou ze waarschijnlijk niet zo’n probleem hebben met het nagelbijten van Dennis. Hetzelfde geldt voor Erik, die kennelijk zijn huis graag opgeruimd heeft. En voor Chantal, wiens leven nogal bepaald is door de onzekerheid van haar moeder…

Teleurstellingen horen erbij

Teleurstelling ontstaat als een verwachting niet vervuld wordt. Soms bestaat die verwachting uit de gedachte, dat een situatie zal blijven zoals hij is. Ik moet denken aan de schaatser Jan Smeekens die op de vorige Olympische Spelen dacht dat hij de gouden medaille had gewonnen op de 500 meter. De tijd van de voor hem rijdende Michel Mulder was al wel gecorrigeerd, maar nog niet goed op het scorebord gezet. Toen de gecorrigeerde tijd doorkwam,  bleek Jan twaalfduizendste seconde langzamer te zijn dan Michel Mulder. Hij ”verloor” daarmee het goud.

Aan deze teleurstelling is niets anders te doen dan die te dragen. Er valt niemand iets te verwijten, ook hemzelf niet. Hij had gegeven wat hij in zich had, het was een prima race. Meer zat er gewoon niet in: Michel Mulder was nét even wat beter. Dat was nu eenmaal de realiteit. Jan ging er realistisch en sportief mee om. Reden waarom hem nu gevraagd is om de Nederlandse vlag te dragen bij de opening van de Olympische Spelen.

Ook in een relatie horen teleurstellingen erbij. Geen partner is volmaakt, en dus is ook geen relatie volmaakt. ”Leven is lijden”, zeggen de boeddhisten. Dat inzicht helpt om de teleurstelling te dragen.

Gelukkig zijn

Tegenwoordig hebben we wel moeite met dit uitgangspunt. We zijn gewend dat the sky the limit is en dat het leven maakbaar is. We lijken ons aan onszelf verplicht te voelen om altijd voor het beste te gaan. Het voelt zelfs als een tekortkoming als we genoegen zouden willen nemen met minder.

Tevredenheid is niet meer genoeg. We moeten allemaal gelukkig zijn. En wel voortdurend.

Het begrip ”gelukkig zijn” was eerst een algemeen menselijk verlangen. Toen werd het een verwachting. En inmiddels lijkt het wel een eis.

Hoe meer geluk geëist wordt, hoe meer teleurstellingen er te verwachten zijn. Terwijl we onze kinderen niet meer leren om met teleurstellingen om te gaan. En dus ook niet met teleurstellingen in je relatie. Zie daar het recept voor een agressieve samenleving.

Scheiden vanwege teleurstellingen?

Teleurstellingen kunnen wel heel erg je beeld van de romantische relatie verpesten. Voor sommige mensen telt dat zo zwaar, dat ze besluiten de relatie te verbreken. Als je nog jong bent en nog geen kinderen hebt, hoeft dat niet zo’n probleem te zijn. Het is zelfs wel goed om een paar verschillende relaties te hebben als je jong bent. Je doet er mensen- en relatiekennis door op. En je leert jezelf op verschillende manieren kennen.

Op een gegeven moment zul je echter gaan ontdekken dat je in geen enkele relatie aan die teleurstellingen ontkomt. En dat je daar dus mee om zult moeten leren gaan, als je graag met een partner iets op wil bouwen dat langer duurt dan een paar maanden tot hooguit twee jaar.

In volgende blogposts zal ik daarom ingaan op verschillende oorzaken voor teleurstellingen in je relatie en het leren omgaan daarmee.

Lees ook: Romantische liefde in een relatie: een illusie? ; Sprookjeshuwelijk;
Discussie met je partner; Kies voor dialoog in plaats van discussie

Marike de Valk is gepensioneerd Gestalttherapeut. Ze gaf individuele, relatie- en gezinstherapie in Beuningen bij Nijmegen samen met haar collega Wilfried Sluys. In haar blog op deze site valt veel te lezen over relatieproblemen.