Veel mensen raken tegenwoordig burn out. Of moet je dan eigenlijk schrijven ‘burned out’? Als ze bij de dokter komen is het vaak al te laat: ze voelen zich opgebrand. En hun gevoel klopt: hun autonome zenuwstelsel is zo overbelast dat ze van 1001 dingen last kunnen hebben.
Negeren van signalen
Als je met hen praat en wat doorvraagt, blijkt altijd dat ze al veel langer last hebben gehad van allerlei klachten, maar daar geen aandacht aan hebben geschonken. Of gedacht hebben dat het wel over zou gaan. In ieder geval waren ze te druk met belangrijker zaken om goed naar die eerste signalen (moe, hoofdpijn, maagpijn, lusteloos, vaker ziek etc) te luisteren.
Helaas, want nu is opeens de stop doorgebrand en kunnen ze niets meer. Dat is geen aanstellerij: je zenuwstelsel zit door je hele lijf. Als het niet meer goed functioneert kun je dus ook door je hele lijf klachten krijgen.
Het enige wat helpt is rust en ontspanning. Want het goede nieuws is dat dit zenuwstelsel zichzelf ook weer kan herstellen, mits het daarvoor de tijd en de juiste aandacht krijgt.
Voor jezelf zorgen
Goed voor jezelf zorgen is niet egoïstisch: het is noodzaak. Zoals ze in het vliegtuig altijd uitleggen dat je bij noodsituaties eerst bij jezelf het zuurstofkapje op moet doen en dan pas bij je kind. Want als je te laat bent en flauwvalt, is er niemand die het kind kan helpen. Zo is het met alles: als je niet goed voor jezelf zorgt, heeft je baas zometeen een zieke werknemer, je partner een zieke partner etc.
Om goed voor jezelf te kunnen zorgen moet je echter jezelf goed kunnen waarnemen en keuzes kunnen maken, die ook echt verstandig en gezond zijn.
Overlevingsstrategie
Mensen hebben redenen om niet goed voor zichzelf te zorgen. Vaak ligt de reden in een overlevingsstrategie, want mensen vallen onder stress altijd terug op hun overlevingsstrategie. De ellende van die strategieën is echter dat die vroeger als kind wel goed werkten, maar nu als volwassenen lang niet altijd.
Zo hielp het vroeger misschien goed om je stilletjes op de achtergrond te ouden, want dan kreeg je geen klappen. Maar als je dat nu nog steeds doet, weet niemand wat je nodig hebt en houdt niemand rekening met jou.
Of misschien hielp het vroeger erg goed om je boosheid in te slikken, want je ouders hadden al zo vaak ruzie. Als je dat nu echter nog steeds doet, stapelt die boosheid zich op en kost ontzettend veel energie (net zoveel als bv de slappe lach inhouden!). Daar kun je heel erg moe van worden en zelfs depressief!
Gestalttherapie
Gestalttherapie helpt je om bij jezelf stil te staan en jezelf te leren kennen en waarnemen. Je leert om op de juiste manier aandacht aan jezelf te geven zonder egoïstisch te worden. Je zoekt samen met de therapeut uit wat jou energie kost en wat jou energie geeft. Je zoekt naar de energielekken in jouw systeem om die te kunnen dichten. Je ontdekt wat jouw overlevingsstrategie is en waarom die niet goed gewerkt heeft. En je leert om voor jezelf op te komen als anderen niet meteen in de gaten hebben, dat ze je overvragen.
Een burnout gaat met veel rust misschien wel vanzelf over, maar als je niet leert om beter voor jezelf te zorgen, trap je binnen de kortste keren in dezelfde valkuilen. Daarom is het bij een burnout altijd verstandig om professionele begeleiding te zoeken.